ใครๆ ต่างก็อยากให้ผลิตภัณฑ์ความงามที่เราใช้มีประสิทธิเต็มเปี่ยม ทั้งกระชับรูขุมขน ลดเลือนริ้วรอย ย้อนวัย ผลัดเซลล์ผิวเก่าและเผยผิวใหม่ ไปจนถึงทำให้ผิวชุ่มชื่น นอกจากคุณสมบัติเหล่านี้แล้ว เรายังอยากให้ผลิตภัณฑ์เหล่านั้นประกอบด้วยสารที่ไม่เป็นอันตรายหรือเป็นพิษต่อสุขภาพของเรา
กระแส ‘คลีนบิวตี้’ นั้นเติบโตขึ้นอย่างมากในช่วงหลายปีมานี้ และยิ่งมากขึ้นหลังจากที่เราเผชิญหน้ากับโรคระบาดครั้งใหญ่ แต่มาตรฐานของคำว่าคลีนบิวตี้ ทั้งสำหรับสกินแคร์ เมกอัพ และแฮร์แคร์ก็ยังคงคลุมเครือ พร้อมๆ กับมีคำอีกหลายคำที่มีความหมายคล้ายกันจนยากที่จะจำแนกได้ (เช่น organic, all-natural, non-toxic, vegan, cruelty-free, sustainable เป็นต้น)
ภายใต้แนวคิดเกี่ยวกับความงามสายคลีนบิวตี้ มีคำมากมายที่ใช้บนฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสื่อถึงความคลีนโดยปราศจากกฎเกณฑ์ข้อบังคับใดๆ เนื่องจากองค์การอาหารและยาไม่ได้ควบคุมวิธีการที่บริษัทเครื่องสำอางทำการตลาดโปรโมตผลิตภัณฑ์ คำศัพท์เหล่านี้จึงได้รับการนิยามแตกต่างกันไปตามแต่ละแบรนด์ แถมคำศัพท์เหล่านี้อาจทำให้เราคิดไปเองว่าแบรนด์ผลิตภัณฑ์ที่ติดป้ายตัวเองว่า ‘สะอาด’ นั้นปลอดภัยกว่าแบรนด์อื่นๆ แต่นั่นไม่ถูกต้องเสมอไป สิ่งสำคัญคือต้องมองข้ามฉลากและถอดรหัสข้อเท็จจริงออกจากการตลาด
ในขณะที่การฟอกเขียว (greenwashing) กำลังแพร่หลายมากขึ้นในอุตสาหกรรมความงาม เราจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ว่าผลิตภัณฑ์ใดเหมาะกับเรา แม้ว่าผู้บริโภคจะต้องการผลิตภัณฑ์คลีนบิวตี้กันมากขึ้น แต่กฎเกณฑ์ด้านเครื่องสำอางขององค์การอาหารและยาของสหรัฐฯ หรือ FDA ยังไม่มีการปรับเปลี่ยนหรือกล่าวถึงนับตั้งแต่มีกฎออกมาในปี 1938 ปัจจุบันมีสารต้องห้าม 11 รายการอยู่ในลิสต์ของ FDA ในขณะที่สหภาพยุโรปสั่งแบนถึง 1,000 กว่ารายการ และยังไม่มีองค์กรใดออกมาตรวจสอบหรือยืนยันการเคลมของแบรนด์คลีนบิวตี้ อย่างไรก็ตามสารต่อไปนี้เป็นสารที่คุณต้องระวัง เนื่องจากก่อให้เกิดอันตรายได้ไม่มากก็น้อย
พาราเบน
พาราเบนเป็นสารทำลายต่อมไร้ท่อที่รู้จักกันดี โดยจะเลียนแบบฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกาย และเจ้าสารกันบูดนี้ยังส่งผลต่อการเจริญเติบโตก่อนวัย ปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ จนกระทั่งมะเร็ง แม้ว่าเครื่องสำอางส่วนใหญ่จะใช้พาราเบนปริมาณน้อยมากในสูตรส่วนผสม แต่ส่วนผสมนั้นสามารถดูดซึมได้ง่าย และเมื่อสัมผัสบ่อยๆ เป็นเวลานานอาจก่อให้เกิดอันตรายในระยะยาวได้
น้ำหอม
บางทีคำที่กำกวมที่สุดในรายการส่วนผสมอย่างคำว่า น้ำหอม อาจหมายถึงสารเคมีสังเคราะห์หรือสารเคมีจากธรรมชาตินับพันชนิด ซึ่งบางชนิดก็มีอันตราย แม้ว่าน้ำหอมจะก่อให้เกิดอาการแพ้และการระคายเคืองอื่นๆ แต่แบรนด์ต่างๆ ไม่จำเป็นต้องเปิดเผยว่าใช้น้ำหอมชนิดใดในสูตรส่วนผสมของตน ทำให้ส่วนผสมนี้เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก
พทาเลต
พทาเลตซึ่งช่วยให้น้ำหอมติดทนนานยังเป็นตัวทำลายต่อมไร้ท่อด้วย เป็นที่ทราบกันดีว่าเจ้าสารนี้ทำให้เกิดความพิการแต่กำเนิด ปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ และปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนอื่นๆ พทาเลตมักจะควบคู่ไปกับน้ำหอมในรายการส่วนผสม
ฟอร์มัลดีไฮด์
ฟอร์มัลดีไฮด์เป็นสารก่อมะเร็งที่ถูกพูดถึงอย่างร้อนแรงในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แม้ว่าผู้ค้าปลีกบางรายจะเริ่มสั่งห้ามส่วนผสมนี้ แต่ก็ยังพบได้ในยาทาเล็บ กาวติดขนตา ทรีตเมนต์ยืดผม และผลิตภัณฑ์อื่นๆ สิ่งที่น่ากลัวเกี่ยวกับฟอร์มัลดีไฮด์คือคุณจะไม่พบชื่อนี้ในรายการส่วนผสม แต่สิ่งที่คุณเห็นคือตัวปล่อยฟอร์มัลดีไฮด์ ซึ่งเป็นสารกันบูดที่ค่อยๆ ปล่อยสารเคมีออกมา
ออกซีเบนโซนและออกติโนเซต
สารทั้งสองชนิดนี้คือส่วนผสมที่พบได้ทั่วไปในครีมกันแดดแบบเคมี เป็นอันตรายต่อทั้งผิวของคุณและสิ่งแวดล้อม เนื่องจากส่งผลต่อการฟอกขาวของปะการัง มีคุณสมบัติในการช่วยให้ทาครีมกันแดดได้ง่ายขึ้น เนื่องจากให้สัมผัสที่เบาและดูดซึมง่าย แต่ก็เป็นตัวทำลายต่อมไร้ท่ออีกชนิดหนึ่งที่นำไปสู่ความบกพร่องแต่กำเนิดและปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมน แต่ปัจจุบันนี้ก็มีครีมกันแดดมากมายในท้องตลาดที่ให้การปกป้องพอๆ กับความหรูหรา โดยไม่มีผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย
ไตรโคลซาน
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาเราต่างหมกมุ่นกับการล้างมือและใช้เจลทำความสะอาดมือ สิ่งที่คุณอาจไม่ทราบก็คือผลิตภัณฑ์เหล่านี้อาจมีไตรโคลซาน ซึ่งเป็นสารเคมีต้านจุลชีพ แต่ส่งผลต่อต่อมไร้ท่อและทำให้แบคทีเรียดื้อยาปฏิชีวนะ สารนี้ถูกแบนในหลายประเทศ และสหรัฐอเมริกาก็สั่งห้ามใช้เจลทำความสะอาดมือด้วยเช่นกัน เนื่องจากไม่ได้มีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้แค่สบู่และน้ำ
ทัลก์
ทัลก์เป็นส่วนประกอบทั่วไปในเครื่องสำอางประเภทแป้ง เช่น บลัชออน บรอนเซอร์ และอายแชโดว์ ไม่ได้ถึงกับเป็นอันตราย อย่างไรก็ตามทัลก์ที่ไม่ผ่านการทำให้บริสุทธิ์อาจปนเปื้อนด้วยแร่ใยหิน ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง จึงเป็นเรื่องยากที่จะทราบว่าแป้งในเครื่องสำอางบริสุทธิ์เพียงใดหากปราศจากการทดสอบ ดังนั้นบางแบรนด์จึงเลือกใช้ไมกา แป้งข้าวโพด และซิลิกาแทน
มิเนอรัล ออยล์
มิเนอรัล ออยล์เป็นผลพลอยได้จากปิโตรเลียม พบได้ทั่วไปในเครื่องสำอางทุกชนิด มิเนอรัลออยล์ไม่เพียงอุดตันรูขุมขนเท่านั้น แต่ยังมีข้อกังวลว่าอาจมีสารเจือปนที่ก่อมะเร็ง ยังไม่ต้องไปพูดถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่อุตสาหกรรมปิโตรเลียมมีต่อโลกใบนี้หรอก
ปัจจุบัน คลีนบิวตี้ เป็นคำเรียกที่ใช้ทั่วไป เพื่อสื่อถึงผลิตภัณฑ์ซึ่งประกอบด้วยส่วนผสมที่ปลอดภัยต่อผู้คนและสิ่งแวดล้อม แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าส่วนผสมทั้งหมดจะต้องมาจากผืนโลกหรือต้องออร์แกนิกเท่านั้น สารจากธรรมชาติและสารเคมีนั้นไม่จำเป็นต้องแยกขาดจากกัน แถมความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในปัจจุบันยังสามารถทำงานร่วมกันเพื่อสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์สะอาดที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น กลอเรีย ลู นักเคมีผู้อยู่เบื้องหลัง Chemist Confessions Inc., กล่าวว่า “คำจำกัดความของความงามที่สะอาดของเราคือสูตรส่วนผสมที่มีความรับผิดชอบ ซึ่งสามารถผสมผสานส่วนผสมจากธรรมชาติและสารสังเคราะห์ที่ดีที่สุด รวมถึงการคงไว้ซึ่งมาตรฐานคุณภาพและความปลอดภัยสูงสุด”
ในขณะที่แนวทางปฏิบัติที่ยั่งยืนและการสรรหาวัตถุดิบได้กลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ผู้บริโภคมองหาทั้งในด้านแฟชั่นและความงาม จึงมีอีกหนึ่งประเด็นที่น่าสนใจ นั่นคือ ความคลีนนั้นหมายถึงความยั่งยืนหรือ sustainable ด้วยหรือเปล่า? คำตอบก็คือไม่เสมอไป เพราะแม้ว่าผลิตภัณฑ์อาจใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติหรือไม่เป็นอันตราย แต่ปัจจัยด้านความยั่งยืนยังขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของส่วนผสม กระบวนการผลิต และบ่อยครั้ง ประเภทของบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ การผลิตที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมหมายความว่าส่วนผสมเพื่อความงามทั่วไป เช่น น้ำมันปาล์ม จะต้องไม่ถูกเก็บเกี่ยวมากเกินไป หรือก่อให้เกิดการตัดไม้ทำลายป่า หรือทำให้สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติหยุดชะงัก เป็นต้น ความงามที่ยั่งยืนยังหมายถึงผลิตภัณฑ์มีความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ครีมกันแดดที่ปลอดภัยต่อแนวปะการัง ซึ่งช่วยปกป้องแนวปะการังและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในทะเลจากมลภาวะทางเคมีของส่วนผสมที่พบในผลิตภัณฑ์
TOP PICKS
TATCHA The Essence เอสเซนส์ที่ช่วยปรับผิวให้เนียนนุ่ม เรียบเนียน และลดความหมองคล้ำ ด้วยสารสกัดจากข้าว มัจฉะ และสาหร่าย
FRESH Black Tea Firming Overnight Mask มาสก์บำรุงผิวและช่วยให้ผิว แบบทาทิ้งไว้ข้ามคืน
DRUNK ELEPHANT Ceramighty AF Eye Balm อายบาล์มที่ช่วยบูสต์ความชุ่มชื้นให้ผิวรอบดวงตา ด้วยส่วนผสมของเซราไมด์ วิตามิน F และสารสกัดจากข้าวโอ๊ต
HERBIVORE Pink Cloud Rosewater + Tremella Creamy Jelly Cleanser ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าแบบโฟมน้อย ช่วยขจัดสิ่งสกปรกอย่างอ่อนโยน
CAUDALIE Vinopure Blemish Control Salicylic Serum เซรั่มช่วยลดปัญหาผิว กระชับรูขุมขน และลดการเกิดสิว
